سه دوشا
سه دوشا
دوشاها انرژی‌هایی هستند که در بدن و ذهن نفوذ کرده و هر کدام عملکردهای متفاوتی دارند. همه دوشاها را می‌توان در همه پیدا کرد، اما افراد مختلف میزان بیشتری از یک یا چند دوشا را نسبت به دیگران دارند – این امر ساختار یک فرد را تعیین می‌کند.
دوشا، عناصر و گوناها
واتا، پیتا و کافا سه دوشا هستند – سه انرژی که برای عملکرد سالم سیستم‌های مختلف بدن و ذهن بسیار مهم می‌باشند. هر دوشا از دو عنصر از پنج عنصر (هوا، زمین، اتر، آتش، و آب) که اجزای سازنده همه مواد هستند، تشکیل شده است. عناصر همه دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند (در سانسکریت گونا نام دارد) و هر یک دارای یک اصل هستند – برای مثال، آب اصل سیالیت دارد. دوشاها ویژگی‌های عناصری را که از آنها ساخته شده‌اند به خود می‌گیرند. این ویژگی‌ها ماهیت دوشا و نقش آن را در بدن مشخص می‌کند.
واتا
واتا از عناصر هوا و اتر تشکیل شده است. هوا به آن ویژگی‌هایی مانند تحرک و خشکی می‌دهد، در حالی که اتر آن را ظریف و سبک می‌سازد. واتا مهمترین دوشا در بدن و ذهن است، زیرا نیروی تمام حرکات (مانند گردش خون) و احساس است. محل اصلی واتا روده بزرگ می‌باشد. عملکردهای واتا عبارتند از:
- ایجاد حرکت، مانند تنفس، گردش خون، انتقال سیگنال‌های عصبی و دفع مواد زائد.
- ایجاد تمام حس‌های بدن.
- اشتعال آگنی.
- پشتیبانی از حافظه، انگیزه و درک.
پیتا
پیتا از عناصر آتش و آب تشکیل شده است. ویژگی‌هایی مانند گرما و تیزی از آتش و سیالیت و روغنی بودن از آب به خود می‌گیرد. در بدن، پیتا منبع دگرگونی (مانند هضم) بوده و گرمای داخلی را فراهم می‌سازد. محل اصلی پیتا معده و روده کوچک است. عملکردهای پیتا عبارتند از:
- هضم غذا و سوخت رسانی به آگنی.
- تولید خون و ایجاد رنگ پوست.
- ایجاد هوش و اعتماد به نفس.
- ایجاد بینایی.
کافا
کافا دوشای خاک و آب است. کافا از عنصر خاک کیفیت‌های سنگینی و پایداری و از عنصر آب کیفیت‌های چرب بودن و همواری دریافت می‌کند. کافا به بدن ماده، قدرت، انسجام، روان‌کنندگی، خنک‌کنندگی و مصونیت می بخشد. همچنین مسئول شفا می‌باشد. محل اصلی کافا در معده و سینه است. عملکردهای کافا عبارتند از:
- تامین رطوبت برای غذا در معده.
- ایجاد نیرو و اثر خنک‌کنندگی برای قلب و اندام‌های حسی.
- پایداری و روان‌کنندگی مفاصل.
- ایجاد طعم و مزه.
