سیستمی کامل برای سلامت و رفاه
یوگا و آیورودا دو شاخه بههمپیوسته از درخت دانش ودایی هستند که تمامی ابعاد زندگی انسان و جهان هستی را در بر میگیرند. برای درک بهتر این سامانه، باید نقش و جایگاه هر یک از این دو علم مشخص شود.
این دو علم صرفاً روشهای درمانی هندی نیستند، بلکه هر یک عملکرد ویژهای دارند و در عین حال، در بسیاری از موارد مکمل یکدیگرند.
موضوعات مقاله:
– یوگا بهعنوان درمان
– وضعیت کنونی درمان یوگایی
– ضرورت ایجاد سامانهای جامع برای درمان یوگایی
– یوگا بهعنوان علم روانشناسی
– نتیجهگیری
دانش ودایی مجموعهای از معارف باستانی است که حکیمان و یوگیهای هند از طریق مراقبه و دانش درونی به آن دست یافتهاند. این دانش به شناخت ساختار هستی و ماهیت آگاهی انسان میپردازد و در نهایت، او را به خودشناسی و رهایی از چرخه تولد و مرگ هدایت میکند.
این نظام، افزون بر جنبههای معنوی، حوزههایی مانند درمان، علم، هنر و فرهنگ را نیز شامل میشود.
آیورودا یکی از شاخههای اصلی این دانش است و بهعنوان یکی از چهار اوپاوِدا (آموزههای فرعی ودایی) شناخته میشود. اوپاوداها شامل گانداروا ودا (موسیقی)، استاپاتیا ودا (معماری و جهتشناسی)، دهانور ودا (هنرهای رزمی) و آیورودا (علم پزشکی) هستند. هر یک از این شاخهها، دانش ودایی را در حوزهای خاص به کار میگیرد تا انسان را به کمال و رهایی برساند.
در میان این شاخهها، آیورودا از اهمیت ویژهای برخوردار است، چراکه تمام جنبههای سلامت جسم و روان را پوشش میدهد.
یوگا، که در متون «یوگا سوتراهای پاتانجلی» نظاممند شده، یکی از شش فلسفه اصلی ودایی (شاد دارشانا) است. این فلسفهها شامل نیا (منطق)، وایششیکا (طبقهبندی)، سانکیا (اصول کیهانی)، پوروا میمانسا (آیینها) و ودانتا (متافیزیک) میشوند.
یوگا جنبه عملی این فلسفهها را نمایندگی میکند و روشهایی برای پرورش ذهنی مراقبهگر ارائه میدهد که اساس دانش ودایی است.
جایگاه آیورودا در دانش ودایی
آیورودا بهعنوان یک نظام درمانی جامع، در دل دانش ودایی توسعه یافته است. این نظام، مرجعی کامل برای درمان جسم و روان است و جایگزین دیگری ندارد.
در مقابل، یوگا با هدف رشد معنوی و تمرینهای مراقبهای طراحی شده است. هدف اصلی یوگا درمان بیماریهای جسمی یا روانی نیست، بلکه کاهش رنجهای معنوی ناشی از نادانی (اویدیا) نسبت به حقیقت خویشتن است.
اگرچه برخی از تکنیکهای یوگا برای درمان به کار گرفته میشوند، اما این کار باید در چارچوب اصول آیورودا و تحت هدایت آن انجام شود.
درمان یوگایی در دنیای امروز
امروزه یوگا بیشتر بهعنوان مجموعهای از تمرینهای فیزیکی (آساناها) شناخته میشود که معمولاً برای بهبود سلامت جسمانی در کلاسهای ورزشی آموزش داده میشوند. حتی درمان یوگایی نیز عمدتاً به استفاده از آساناها محدود شده است.
درحالیکه درمان واقعی یوگایی باید تمامی ابعاد یوگا، از جمله پرانایاما، پراتیاهارا، دهارانا، دهیانا و سامادهی را شامل شود و این روشها باید در چارچوب آیورودا به کار گرفته شوند.
نیاز به سامانه درمانی جامع یوگایی
برای استفاده کامل از قابلیتهای درمانی یوگا، لازم است سیستمی ایجاد شود که فلسفه و اصول یوگا را با آیورودا تلفیق کند. چنین سیستمی باید به جنبههای تغذیه، گیاهان دارویی، تمرینهای روانی و ابعاد معنوی بپردازد.
خوشبختانه، آیورودا پیش از این چنین سیستمی را ارائه داده است. آیورودا با بهرهگیری از اصول یوگا و سانکیا، بدن و ذهن را بهصورت جامع بررسی کرده و راهکارهایی برای پیشگیری، تشخیص و درمان ارائه داده است که با حکمت ودایی هماهنگ است.
یوگا بهعنوان روانشناسی
یوگا ابزاری قدرتمند برای درمان روانشناختی است. این علم از طریق تکنیکهای مانترا و مراقبه به آرامش ذهن و تنظیم احساسات کمک میکند.
نتیجهگیری
ترکیب یوگا و آیورودا راهکاری جامع و متوازن برای سلامت و درمان ارائه میدهد. آیورودا با رویکرد پزشکی و سبک زندگی سالم، پایهای مستحکم برای روشهای یوگایی فراهم میکند، درحالیکه یوگا با پرداختن به ابعاد روانی و معنوی، درمان آیورودا را کاملتر میسازد.
این تعامل و همافزایی، میتواند سامانهای جامع برای سلامت جسم، روان و روح ارائه دهد که پاسخگوی نیازهای انسان در دنیای امروز باشد.